Nói về vai trò, vị trí của gia đình đối với từng cá nhân và đời sống xã hội, có thể đúc kết thành những điểm đáng lưu ý như sau.

Thứ nhất, gia đình là nơi mỗi cá nhân được sinh ra, được nuôi dưỡng, bảo bọc, dạy dỗ để trưởng thành; là nơi nuôi dưỡng về mặt thể chất, dưỡng dục về mặt tâm hồn, tình cảm, nhân cách. Vì lẽ đó, mỗi con người đều mang dấu ấn của gia đình, kể cả khi đã rời xa mái ấm, xa những thành viên trong gia đình thì sức ảnh hưởng vẫn còn.

Xét về mặt tâm lý giáo dục, môi trường, hoàn cảnh nào tác động đến con người lâu dài nhất thì sẽ in dấu ấn trong nhân cách con người đó một cách sâu sắc nhất. Lâu nay, trong giáo dục, 3 lực lượng không thể tách rời nhau: gia đình - nhà trường - xã hội, trong đó gia đình đứng đầu để tạo nên nhân cách một người.